Teoria stojąca za toaletą rtęciową polega na tym, że metal w postaci cieczy jest łatwo oddzielany od organicznego materiału kałowego bez potrzeby stosowania jakichkolwiek mediów filtracyjnych, tylko poprzez separację mechaniczną. Ta sama rtęć może krążyć przez system spłukiwania toalety w jednym gospodarstwie domowym przez lata.